Lại đến những người có lương tâm,
Hiểu xem thế sự quá thăng trầm
Bắc Nam hai nẻo đường xuôi ngược,
Tranh bá tranh hùng được mấy năm ?
Chiêm Thành quy phục dưới Triều Lê,
Áp đảo không cho mộng trở về
Đến cả ba vua nhà họ Chế(1),
Cũng đành chấp nhận nỗi oan khê.
Trên quê hương Bình Định-An Nhơn,
Những dấu tích xưa đó vẫn còn
Đồ Bàn trở thành niềm uất hận,
Chăm Pa ôm số phận buồn thương.
Miền Nam Nguyễn Ánh muốn cầm quân
Đánh lại Anh-em(2) máu Lạc Hồng :
Dũng khí con người hai lăm tuổi(3),
Đã từng vang dội những chiến công.
Từ Quy Nhơn, Nguyễn Nhạc lên ngôi
Hoàng đế Thái Đức biết thế ngồi
Để mặc em trai mình xưng tướng,
Ban thêm tước hiệu là Long Nhương.
Thái Đức Hoàng Đế đánh không hơn,
Liệu thế Long Nhương giáp trận giùm
Nguyễn Ánh chạy qua rừng Chân Lạp,
Mong tìm cơ hội gặp quân Xiêm.
Nguyễn Huệ chia đều hai cánh quân,
Đánh ngay thủ phủ Nguyễn Phúc Thuần
Dẹp tan Phúc Thận nơi Tài Phụ,
Và đuổi tôi bày Nguyễn Thanh Nhơn.
Rạch Gầm - Xoài Mút trút thủy quân,
Kết hợp bộ binh đánh vẫy vùng
Ngăn chặn quân Xiêm vào Gia Định,
Tôn Thất cùng Nguyễn(4) chạy lao lung.
Miền Bắc đang xáo trộn nữa rồi,
Chúa Trịnh bất ngờ muốn ra oai
Chưa dẹp giặc Trong yên được mấy
Thì nghe có động ở bên Ngoài.
Nơi phủ chúa, thanh trừng nội bộ
Trịnh Sâm mất, Trịnh Cán lên thay
Dân Thanh Nghệ chẳng ai ủng hộ,
Loạn kiêu binh tiếp diễn hằng ngày.
Tình thế làm lung lay tận rễ,
Khiến Đàng Ngoài có kẻ chủ mưu
Nguyễn Hữu Chỉnh bắt tay Nguyễn Nhạc
Rồi trắng đen như được phơi bày.
Nguyễn Huệ quay về lại Phú Xuân,
Một cơn tức giận nỗi đùng đùng
Ra Bắc dẹp loạn cùng anh cả,
Tính sổ khi dời đến Huế cung.
Phạm Ngô Cầu(5) giữ thành Thuận Hóa
Vốn là người mê tín dị đoan
Nguyễn Huệ biết, bèn sai thủ hạ
Gỉa người Hoa xem bói lập đàn.
Chùa Thiên Mụ bảy ngày cúng bái,
Hoàng Nghĩa Hồ trấn ải Hải Vân
Bị Nguyễn Huệ bất ngờ tập kích,
Đánh tan tành thẳng xuống Phú Xuân.
Cùng thời điểm có quân Nguyễn Lữ,
Cũng ra tay chinh phục Lũy Thầy(6)
Tây Sơn thắng, trở về đất cũ
Mơ một ngày thẳng tới Thăng Long.
Trong một nước có vua có chúa,
Mà người đời muốn được tự xưng
Khi ánh sáng Tin Mừng(7) chưa tỏ,
Thì người ta tranh bá tranh hùng.
Nguyễn Huệ sau trận thắng Vị Hoàng
Kéo Quân thẳng tiến tới Thăng Long
Nghe tin, Chúa Trịnh bèn tháo chạy
Bắt giải, Trịnh Tông chết dọc đường(8).
Ngài ở Thăng Long chẳng lâu dài,
Tây Sơn lặng lẽ rút về lui
Bắc Hà ẩn náu đa phe cánh,
Nguyễn Huệ ra tay muốn đẩy lùi.
Nguyễn Huệ dùng uy cải Bắc Hà,
Nhún nhường danh sĩ, xứ hào hoa(9)
Trao quân việc lớn Ngô văn Sở,
Về Phú Xuân lo việc nước nhà.
Khởi trào Nam tiến, bỗng tin hung :
Vua Lê Chiêu Thống khẩn Càn Long
Đưa quân sang đánh dân Đại Việt,
Huyền thoại bắt đầu : Bắc Bình Vương.
Bắc Bình Vương cực kỳ linh mẫn,
Đưa quân ra vây lấn Thành đô
Ngài lấy danh "Phù Lê diệt Trịnh"
Để được lòng an trấn dân ta.
Lần thứ hai Ngài truyền mệnh lệnh
Phải mau mau đánh đuổi giặc Thanh
Với tinh thần nêu cao nghĩa chính,
Được nhân dân ủng hộ trung thành.
Vang dội Ngọc Hồi với Đống Đa,
Trung Quốc la liệt những thây ma
Hạ Hồi tốc đánh mồng bốn Tết,
Sĩ Nghị(10) đang say chén ngà ngà.
Vào Thăng Long ngày mồng năm Tết
Với áo bào thuốc súng trên vai
Sau lưng xác chết Sầm Nghi Đống,
Gò Đống Đa tử giặc nằm dài.
Cái bạo liệt kẻ trên lưng ngựa,
Luôn truy cùng tận diệt thù chung
Đất nước Việt những ngày khói lửa
Không ai quên dòng máu anh hùng.
Một Tây Sơn lưỡng đầu thọ địch,
Thì phía Nam Nguyễn Huệ thân hành
Ông như kẻ xuất thần nhập quỷ,
Làm quân thù khiếp sợ, thất thanh.
Quang Trung quét sạch mọi tàn dư,
Trịnh - Nguyễn, vua Lê hết báo thù
Đánh bại Mãn Thanh không còn đất
Quân Xiêm, Chân Lạp phải hồi cư.
Quang Trung lấy Ngọc Hân Công chúa
Làm rễ Bắc Hà, chuyện khó tin
Tình cảm vua Lê giăng lưới bủa,
Cũng là rung động của con tim(11).
Diện mạo Việt Nam hình chữ S,
Vẽ nên từ thuở có Quang Trung
Mùi binh lửa vương nồng khói khét
Nhưng mặt bằng đất nước đã xong.
Một vị tướng hùng tài đại lượt,
Dưới trướng Ngài là một Triều vương
Một Phượng Hoàng Kinh đô mơ ước,
Nhưng ý Trời đâu dễ xót thương.
Hai mươi năm trải dài lưng ngựa,
Những máu đào nhuộm thắm thanh gươm
Vị vua trẻ tuổi đời chan chứa,
Vẫn không may số phận vô thường.
Tuổi ba chín ra đi vĩnh viễn,
Để lại gì cho thế hệ sau ?
Các tướng lẻ tranh quyền đoạt chiếm
Rồi nước nhà vẫn chịu khổ đau.
Hoàng đế Quang Trung ơi có biết,
Cuộc đời chinh chiến kéo dài lâu
Đánh đuổi quân Tàu rời đất Việt(12)
Muôn đời dân tộc nhớ ơn sâu.
(1)Ba vua Chiêm Thành là Chế Củ, Chế Ma Na và Chế Bồng Nga.
(2)Ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ.
(3)Ý nói về Nguyễn Huệ.
(4)Tôn Thất Huy, Tôn Thất Hội và Nguyễn văn Thành - những viên tướng dưới quyền chỉ huy của Nguyễn Ánh, lúc này họ tất tả chạy đi tìm Nguyễn Ánh.
(5)Tướng Phạm Ngô Cầu vốn là một doanh nhân, thích buôn bán, ham tiền của hơn là một tướng cầm quân, do đó rất "giàu lòng" mê tín dị đoan.
(6)Lũy Đào Duy Từ.Năm 1627,Đào Duy Từ ra mắt chúa Nguyễn Phúc Nguyên.Cùng với thời điểm này, mối quan hệ giữa họ Trịnh và họ Nguyễn đã đi tới binh đao khói lửa, ĐDTừ đóng vai trò phụ chính cho chúa Nguyễn, đã khuyên chúa Nguyễn xây một công trình được ví như "Vạn Lý Tường Thành của Việt Nam",đấy là Lũy Thầy tại Đồng Hới-Quảng Bình ( giờ vẫn còn di tích ).
(7)Phúc âm ghi lại cuộc đời hoạt động của Đức Giê su, hiện nay Kytô giáo đang sử dụng.
(8)Lúc ấy Trịnh Tông bị bắt, trên đường áp giải đã tự sát.
(9)Hai danh sĩ hàng đầu thời đó là Phan Huy Ích và Ngô Thì Nhậm.
(10)Tôn Sĩ Nghị - vị tướng Tàu hiếu chiến.
(11)Tình cảm Quang Trung và Ngọc Hân Công chúa là sự gán ép của vua Lê Hiến Tông với con gái của mình, nhưng vì Lê Ngọc Hân là người có nhan sắc mỹ miều và có tài thơ phú, đã làm cho Quang Trung mê mệt.
(12)Từ khi chiến dịch bắt đầu đến khi quân Thanh bị đuổi khỏi bờ cõi, chỉ vỏn vẹn trong 6 ngày.
JB.Sĩ Trọng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét