( Cách riêng, kính tặng Mục sư Nguyễn Quang Minh và bà Minh Hạnh )
Hai con người, hai nhân vật đã làm thay đổi lịch sử. Một con người mà Thánh Kinh nói ''không phải bởi khí huyết loài người mà ra'', còn một con người thì từ trong nhân loại mà ra nhưng được Thiên Chúa chọn làm Mẹ của Ngài, cưu mang Ngài cho đến đúng ngày giờ đã định, khi đó mới xuất hiện như ánh sáng xuất hiện giữa muôn dân.Câu chuyện tình yêu nhưng ngôn từ thì không có gì mùi mẫn, ở đây người viết chỉ muốn khám phá thêm từ Thánh Kinh những khía cạnh mầu nhiệm của ơn Cứu rỗi Thiên Chúa dành cho loài người, xem như một món quà gởi đến những ai có lòng yêu mến Thiên Chúa và Mẹ Ngài trong mùa Giáng Sinh năm nay.
1.TỪ HÀNH HƯƠNG, ĐẾN TIỆC CƯỚI CANA VÀ NÚI SỌ :
Tin Mừng Thánh Luca kể rằng : Thời thơ ấu, khi Chúa Giêsu lên 12 tuổi,Chúa Giêsu theo bố mẹ lên đền thánh Jérusalem dự lễ Vượt qua. Xong kỳ lễ, bố mẹ trở về, cậu bé Giêsu ở lại Jérusalem. Ông bà cứ tưởng là cậu bé về chung với đoàn lữ hành, nên sau một ngày đường mới tìm kiếm. Tìm mãi không thấy con mình, hai ông bà bèn quay trở lại Jérusalem. Thông thường những chuyến đi xa người lớn có dẫn trẻ con theo, nếu chỉ lạc mất con trong vòng 15 phút là họ cũng đã hốt hoảng. Thời nay, nạn bắt cóc trẻ em càng nhiều nên bố mẹ lại càng lo sợ. Ở đây 2 ông bà đi hơn một ngày đường mới phát hiện con mình bị lạc mất ( sao vô tình đến thế ! ) , khi đó họ mới bắt đầu đi tìm con. Quay trở về Jérusalem thì mất hết 3 ngày đường lúc ấy mới gặp được con ( thời xưa không có xe cộ và các phương tiện di chuyển hiện đại như ngày nay ). Qủa là chuyện lạ ! Càng lạ hơn khi thấy cậu bé Giêsu trong đền thờ, đang chất vấn với các thầy Thông luật. Ông bà thật ngạc nhiên, Đức Mẹ nói với Chúa Giêsu : ''Con ơi, sao con lại xử sự với cha mẹ thế này. Con thấy không, cha và mẹ phải vất vả đi tìm con ''. Chúa Giêsu trả lời : ''Sao cha mẹ lại tìm con? Cha mẹ không biết là con đang lo việc của Cha con sao ?'' ( x Lc 2, 41-50 ). Câu nói này của Chúa Giêsu, mới nghe thấy cũng hơi khó chịu. Nhưng cũng chính câu nói này khẳng định được vai trò và sứ mệnh của Chúa trong công cuộc Cứu độ.
Tuy nhiên, cuối câu chuyện kể trên, Thánh Luca cho rằng : Đức Mẹ và Thánh Giuse không hiểu lời Chúa Giêsu nói ( Lc 2, 50 ).Nhận xét này có lẽ không đúng lắm, vì Thánh Giuse cha nuôi rất mực xứng đáng của Đức Giêsu Kitô và Mẹ Ngài thừa biết con mình là ai, lẽ nào không hiểu được điều con mình nói. Khi Đức Maria mang thai và Thánh Giuse định tâm muốn bỏ nhà đi thì Sứ thần Gabriel đến trấn an và bảo ông hãy rước Maria vợ mình về nhà, sau đó Sứ thần còn báo cho ông biết Con trẻ mang thai trong cung lòng Maria sau này sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi ( x Mt 1, 21 ).Như thế làm sao không hiểu được ! Hiểu quá đi chứ, nhưng ớn thật, vì thấy Con mình tuổi nhỏ mà làm những chuyện phi thường.
Tại tiệc cưới Cana, hình như người ta không mời Đức Mẹ, mà chính Đức Mẹ có mặt ở đó. Theo Tin Mừng Thánh Gioan thì chỉ mời Chúa Giêsu và các môn đệ của Ngài.( Chúa Giêsu đi đâu cũng kéo theo một ''ben'' gồm các môn đệ của mình ). Như thế tiệc cưới này Đức Mẹ là người thân quen với gia chủ. Tin Mừng ghi rõ : ''Trong tiệc cưới có thân mẫu của Đức Giêsu. Đức Giêsu và các môn đệ cũng được mời tham dự ''( Jn 2, 1-2 ). Điều bất ngờ là giữa buổi tiệc thì bị thiếu rượu, Đức Mẹ thấy vậy liền nói với Chúa Giêsu : ''Họ hết rượu rồi kìa !'' ( Jn 2, 3 ) .Chắc Đức Mẹ biết con mình là người như thế nào nên Đức Mẹ mới nói như vậy. Nhưng câu trả lời của Chúa Giêsu thì gây ''xốc'' cho Mẹ quá : ''Thưa Bà, chuyện đó thì can gì đến Bà và Tôi. Giờ Tôi chưa đến !'' ( Jn 2, 4 ). - Câu nói này hơi kỳ cục, có chút gì đó chưa đúng vai trò người con nói với Mẹ mình. Có lẽ lúc này Chúa Giêsu cũng lớn tuổi rồi ( đã bước vào tuổi 30, Mẹ thì gần 50 ),Chúa bắt đầu công khai Rao giảng, không còn như trẻ thơ nữa, nên cách nói của Ngài mới vậy.Ngài cũng lễ phép với Mẹ đấy chứ, chữ ''Thưa Bà '' tỏ ra Chúa rất kính trọng Mẹ mình. Và chắc chắn lúc còn nhỏ, kể cả lúc lớn khôn, ở nhà với Mẹ hoặc bên cạnh Mẹ, Chúa Giêsu lúc nào cũng lễ phép với Mẹ, ngọt ngào với Mẹ, từ tốn với Mẹ, biết vâng lời Mẹ.
Đức Mẹ cũng không buồn khi nghe Chúa Giêsu nói những lời trên. Đức Mẹ rất hiểu Con mình. Đức Mẹ biết đứa con mình sanh ra đó là ai, nên Đức Mẹ mới nhìn Con và nói : ''Họ hết rượu rồi kìa !'' Không hiểu con mình sao được vì chính mình đã chịu thai nó bằng quyền năng của Chúa Thánh Thần, nó như lời truyền của Sứ thần Gabriel là Con của Đấng Tối Cao. Chắc có lẽ thời thơ ấu Chúa Giêsu cũng đã có làm một số phép lạ, nên Đức Mẹ biết rõ khả năng của Con mình.
Đức Mẹ rất tôn trọng con mình, không những tôn trọng mà còn quý trọng nữa, nên Đức Mẹ đã nói với gia nhân :'' Người bảo gì, các anh cứ việc làm theo''. Đức Mẹ đã xưng con mình là Người, chữ ''Người'' ở đây cũng có nghĩa là ''Ngài '', nếu câu này dịch : ''Ngài bảo gì, các anh cứ việc làm theo '', thì chẳng có gì sai.
Kết cục, Chúa Giêsu cũng nghe lời Đức Mẹ. Sáu chum đá dùng cho việc thanh tẩy, được Chúa Giêsu sai các người giúp việc đổ đầy nước tới miệng, rồi múc và đem cho ông quản tiệc. Khi người quản tiệc nếm thử nước đã hóa thành rượu ngon mà ông không biết từ đâu ra, chỉ có người đã múc thì mới biết được ( x Jn 2, 6-9 )
Mỗi chum chứa từ 80 đến 120 lít. Sáu chum phải có từ 480 lít đến 720 lít. Khủng khiếp ! Rượu nhiều quá ! Chắc tiệc cưới này cũng khá đông người, và đa số dân uống rượu cũng khá sành điệu.( Thế nào cũng không tránh khỏi việc say xỉn ).
Khi người quản tiệc nếm và biết nước đã trở thành rượu ngon thì ông ta mời gọi chú rễ lại và nói : Ai cũng đải rượu ngon trước, khi khách ngà ngà rồi mới đải rượu xoàng. Còn anh giữ mãi rượu cực ngon cho đến giờ phút này ư ! ( x Jn 2, 10 ). "Không ai uống rượu cũ mà còn thèm rượu mới. Vì người ta nói : Rượu cũ ngon hơn"( Lc 5,39 ). Ngược lại, tại tiệc cưới Cana, Chúa Giê su làm ra rượu mới, khi người ta nếm thử thì lại thấy ngon hơn rượu cũ.
Dĩ nhiên không ai cho rằng : tiệc cưới Cana là hình bóng của bửa tiệc Nước Trời, mặc dù ở nơi ấy có Chúa Giêsu và Đức Mẹ mà ở đây chỉ để tỏ lộ quyền năng của Con Thiên Chúa và sự chúc phúc của Ngài với đôi bạn trẻ mà thôi.
Trở lại vấn đề, với câu nói Chúa Giêsu nói với Mẹ mình : ''Thưa Bà, chuyện đó can gì đến Bà và Tôi ? Giờ Tôi chưa đến ! ''( Jn 2, 4 ). Tại sao trước mặt người ta mà có khi Chúa Giêsu lại gọi Đức Mẹ là Bà ? Chữ Bà ở đây hoàn toàn khác với chữ Bà trong kinh Kính Mừng.Chữ ''Bà'' trong kinh Kính Mừng là câu nói của Sứ thần Gabriel khi đến truyền tin cho Mẹ. Còn chữ ''Bà'' này là cách nói của Chúa Giêsu với Mẹ mình.
Có một chữ ''Bà'' nữa hoàn toàn giống với chữ ''Bà'' Chúa Giêsu gọi Mẹ mình tại tiệc cưới Cana, đó là lúc Chúa Giêsu thấy Mẹ mình và môn đệ mình thương mến đứng dưới chân Thập giá, Chúa Giêsu đã trối với Đức Mẹ rằng : ''Thưa Bà, đây là Con của Bà ''. Và Người nói với môn đệ ấy : ''Này là Mẹ của anh ''. - Mẹ ruột, sinh ra mình từ máu thịt mà lại trối cho người khác ( ! ).Thánh Kinh còn viết :'' Kể từ giờ phút đó, người môn đệ rước Bà về nhà mình ''.( x Jn 19, 26-27 ) .
Lần đầu tại Cana, lần cuối tại núi Sọ. Điều này có ý nghĩa gì ?
Tính ra, toàn bộ Tin Mừng, có 5 lần Chúa Giêsu gọi Mẹ mình bằng Bà, có khi gọi trước mặt người ta, làm như vậy không mất mặt Mẹ sao, Mẹ không bị quê sao ? Thưa không, Mẹ còn hãnh diện nữa là đằng khác, vì Mẹ biết rõ vai trò và sứ mệnh của Con mình.
Nếu đọc kỉ hơn ta thấy gần cuối đoạn 19 Tin Mừng Gioan, Thánh Gioan còn cho biết : Dưới chân Thánh giá còn có chị của Mẹ Maria, Thánh Gioan viết như sau : ''Tại một bên thập tự giá của Đức Giêsu, có Mẹ Ngài đứng đó, với chị Mẹ Ngài là Maria vợ của Coleopas '' ( Jn 19, 25 ). Phải chăng, người chị ở đây cũng chính là người chủ đứng ra tổ chức tiệc cưới tại Cana ? Coleopas là một trong hai Môn đệ trên đường đi Emmaus.
2. KHÚC GIAO THOA TUYỆT VỜI :
Từ tiệc cưới Cana đến núi Sọ có sự gặp gỡ và giao thoa tuyệt vời.
Mỗi người đều sinh ra bởi một người mẹ và một người cha ở thế gian này, nhưng tại sao lại gọi Đức Maria là Mẹ của chúng ta ? Chúng ta được vinh dự ấy là nhờ ơn Cứu độ của Đức Giêsu Kitô. Mẹ trở nên Bà mẹ của nhân loại.
Khi Thánh Gioan và Đức Maria đứng dưới chân Thánh giá thì Chúa Giêsu đã trối Mẹ cho Thánh Gioan :'' Này là Mẹ anh ''. Vào thời điểm ấy, Thánh Gioan đại diện cho nhân loại, vì cả Mẹ và Thánh Gioan đều đi suốt hành trình cứu chuộc của Đức Giêsu, các Ngài có mặt từ khi Đức Giêsu công khai rao giảng đến lúc bị chết treo trên thập giá. Nhân loại chúng ta được sinh ra từ cạnh sườn của Chúa Giêsu vì lúc ấy '' máu cùng nước chảy ra ''( x Jn 19,34 ), cũng cạnh sườn ấy mà Chúa đã tạo nên người nữ lấy từ cạnh sườn của Ađam như thuở ban đầu Thiên Chúa mới tạo dựng con người. Máu và nước ấy là hình ảnh của Bí tích Rửa tội, là máu của Con mình đổ ra mà Mẹ mình chứng kiến để tái sinh nhân loại mới. Một số nhà Thần học suy tư : Chúa Giêsu là Ađam mới, Đức Maria là Evà mới, từ đó sinh ra nhân loại mới. Nguyên tổ phạm tội, Chúa Giêsu chiến thắng tội lỗi và tử thần, trả lại sự sống cho nhân loại.
Qủa thật, giữa Chúa Giêsu và Mẹ Maria, cả hai được Thánh Linh tạo nên một bản giao hưởng tuyệt diệu, đầy xúc cảm, đầy tính bi hài, thú vị, đậm chất tình yêu và ơn Cứu độ.
3. TRI ÂN VÀ CẢM TẠ :
Giáng Sinh sắp về, sinh nhật lần thứ 2017 của Chúa Giêsu, con chỉ xin viết những suy tư về Chúa và Mẹ của Ngài.
Cảm tạ Chúa vì Chúa đã cho một người Mẹ tuyệt vời sinh ra một người Con tuyệt vời. Con không nói về Đấng Emmanuel nữa vì chính Ngài là Emmanuel rồi, con chỉ xin tạ ơn Chúa, tạ ơn Mẹ vì đã cho con nhận biết Đấng đã sinh ra để con được cứu rỗi, để nhân loại được tái sinh nhờ Mẹ, với Mẹ và trong Mẹ, qua Hy tế Thập giá, qua máu và nước mà cạnh sườn Người đã đổ ra trong ngày chịu nạn.
Thật, con không xứng đáng gì, nhưng con thấy Chúa vẫn yêu con, Mẹ vẫn thương con, con xin chia sẻ những suy tư trên với những ai có lòng yêu mến Mẹ và Giêsu con Mẹ.
Lạy Chúa, Đấng đã đến với Thánh Thần. Xin Người thiêu đốt những gì là hèn kém, tội lỗi, ích kỷ và bất chính nơi chúng con. Xin Chúa không ngừng đổi mới cuộc sống con người và vũ trụ. Xin cho chúng con biết ý thức và tích cực góp phần nhỏ bé của mình, để khơi lên niềm hân hoan và hy vọng trong môi trường sống của chúng con hiện nay, để Nước Chúa ngày càng hiển trị trong cuộc sống trần gian này. Amen !
JB.SĨ TRỌNG.
