JB. SĨ TRỌNG: Ma quỷ là gì ?

Mời đọc Kinh Thánh : Mc 1,21-28.

1. Dẫn nhập :

Ma quỷ là gì ? Ma quỷ có thật không ? - Xin thưa là có, vì Kinh Thánh đề cập rất nhiều lần việc Chúa Giêsu ( GS ) trừ quỷ cho những người bị quỷ ám, Ngài trừ quỷ một cách công khai trước mặt thiên hạ : x Mc 9,14-29 v 5,1-20 v 7,24-30; Lc 8,26-39 v 9,37-43; Mt 8,28-34 v 17,14-21. Không biết ai nghĩ thế nào, riêng tôi thì nghĩ ma khác và quỷ cũng khác, nghĩa là hai loại khác nhau chứ không phải là một như người ta thường nói.

2. Thế nào là ma ?

Ma theo cách tưởng tượng của một số người là người chết hiện về để đe dọa, ám ảnh, hoặc liên hệ gì đó với người còn sống. Còn quỷ là loại Thiên Thần phạm tội nên bị Thiên Chúa ( TC ) trừng phạt, Thiên Thần đó chính là Luxiphe. Lúc còn bé tôi đã nghe ba tôi kể như vậy. Ba tôi hồi nhỏ học ở trường dòng, lớn lên đến tuổi già người cũng siêng năng học hỏi và đọc Kinh Thánh.

Chúa GS nói rằng ma thì không xương không thịt ( x Lc 24,39 ), như thế làm sao thấy được hình dạng. Những câu chuyện ma kể thấy được hình dạng là cách kể cho hấp dẫn, chẳng qua chỉ là tưởng tượng, người kể muốn hư cấu và bịa đặt thêm. Nếu cho rằng hồn người chết hiện về thì có thể có, nhưng cũng chỉ xảy ra trong một số trường hợp rất họa hiếm được sự cho phép của TC, để đương sự nhắn nhủ một điều gì đó với người sống, như trong một vài tích truyện nói linh hồn này linh hồn kia trở về dương thế. Riêng cá nhân tôi thấy điều này cũng khó tin vì không thích hợp với khoa học tiến bộ ngày nay và không nên lấy những câu chuyện này làm quan trọng. Người Phật giáo họ tin ma dữ lắm nên họ tìm cách cúng bái và thờ phượng, có một ông Thượng Tọa quen tôi kể nhiều câu chuyện liên quan đến việc cúng bái để cầu xin cho người khác. Tôi thấy thật buồn cười, nhưng vị sư này vẫn thấy thích thú và tự hào. Hình như người tín hữu Phật giáo cũng tin vào "Ma Vương" nên có tích như sau : Hồi xưa, lúc Phật Thích Ca chưa thành đạo, thì cai quản thế gian này là Ma Vương. Rồi khi ông Thích Ca truyền dạy chánh pháp, dân chúng nghe xong, họ hiểu, người ta hết sợ Ma Vương, khi đó họ không cúng cho Ma Vương nữa. Ma Vương tức quá bèn thề, thề là khi nào ông Thích Ca ông lên làm Phật rồi, ông không còn ngồi đây giảng pháp nữa, thì lúc ấy các đệ tử của ông Thích Ca sẽ xa rời chánh pháp, sẽ phải theo sự điều khiển của Ma Vương. Câu chuyện nghe có vẻ hài hước, nhưng chứa nhiều ẩn ý. Khi nghiên cứu tìm hiểu, đọc qua một số sách vở nhà Phật, tôi chưa nghe Đức Phật trừ quỷ bao giờ. Câu chuyện trên chứng tỏ rằng Đức Phật cũng chỉ là một con người nên Ngài chẳng có quyền năng gì cả.

Trong dân gian vẫn nặng nề mê tín. Qua rồi cái thời "Đêm ba mươi, thầy giáo tháo giày ra chợ bán / Rạng mồng một, giáo chức dứt cháo đón mừng Xuân", bây giờ thì đã áo ấm cơm no. Vào những ngày cuối năm khi viết đến đây làm tôi nhớ đến Nữ sĩ Hồ Xuân Hương, bà nỗi tiếng là người làm thơ hay, mặc dù bà không mê tín nhưng cũng để lại hai câu đối Tết nhắc đến Tạo Hóa và Ma Vương : "Tối ba mươi, khép cánh kiền khôn, ních chặt lại kẻo Ma Vương đưa quỷ tới / Sáng mồng một, lỏng then Tạo Hóa, mở toan ra cho thiếu nữ rước xuân vào". Dẫu sao bà cũng là người nhận biết TC - Đấng Tạo Hóa ấy mà !

3. Thế nào là quỷ ?

Với Kitô giáo, quỷ thì sao ? Kitô giáo không bịa ra quỷ để hù dọa tín đồ, mà phải công nhận là có thật, vì Kinh Thánh đã nói đến nguồn gốc của chúng : Sau khi phạm tội bất phục tùng, Thiên Thần trở thành quỷ. Chúng được nhắc đến nhiều lần trong Phúc âm, chính Chúa GS được Thánh Thần đưa vào hoang địa để bị chúng nó cám dỗ ( Mc 1,9a ). Qủy luôn chống lại TC, cám dỗ con người xa cách Chúa và làm những điều gian ác. Qủy vừa xảo quyệt vừa lắm quyền năng, có khả năng phù phép, nhưng may thay TC của chúng ta có quyền năng mạnh hơn chúng gấp bội. Từ nay đến tận thế, cuộc chiến hai bên vẫn tiếp diễn. TC luôn chiến thắng ma quỷ và dùng quyền năng vượt trội của Ngài để bảo vệ chúng ta vì TC rất yêu thương con người chúng ta. Tin Mừng Macco hay thuật lại những câu chuyện về người bị quỷ ám được Chúa GS chữa lành : Mc 1,21-28 v 5,1-20 v 7,24-30 v 9,17-29. Trong tất cả những truyện này, quỷ thường được gọi là "thần ô uế". Nó nhập vào con người làm con người bấn loạn, mất tính tự chủ, hoàn toàn không được tự do và trở thành con rối trong tay nó để nó điều khiển, hành hạ; chính vì thế nên người bị quỷ ám phải sống trong đau khổ ràng buộc ( x Mc 5,3-5 v 9,32 ), thật đáng thương.

Hồi còn làm Ban Hành giáo Giáo xứ, Cha Đa Minh Ngô Công Sứ ( Cha Sở của Gx Chánh Tòa ) có kể cho chúng tôi nghe một câu chuyện : Ngài được Đức GM cử đi đến nhà một người dân ở Gia Kiệm, gia đình này có người bị quỷ ám. Khi đến, người nhà gọi người bị quỷ ám ra, lúc đầu người bị quỷ ám không chịu bước ra, sau đó người nhà phải vào cầm tay kéo đưa ra ngoài. Người bị quỷ ám giật nẫy người, run rẫy, trông thấy Cha Sở, liền hét lên : "Việc ông can hệ gì đến tôi, xin để tôi yên, đừng làm hại tôi !" Người bị quỷ ám đứng trước mặt Cha ủy nhiệm, bỗng rùng mình và nghe tiếng rơi loảng xoảng xuống nền nhà. Cha kể rằng Ngài đã nhặt được một số lưỡi dao lam và đinh thép bỏ vào bịch, đem về trình lại cho Đức GM giáo phận.

Đối với Chúa GS, trừ quỷ đơn giản là đuổi nó ra, vĩnh viễn không cho nó còn quyền gì trên con người. Sau khi trừ quỷ xong, người đó được trở lại bình thường ( x Mc 5,15 v 7,30 v 9,27 ). Có người nghĩ rằng bị quỷ ám chẳng qua là mắc bệnh tâm thần vì người bị quỷ ám và người mắc bệnh tâm thần, dấu hiệu bên ngoài không khác nhau gì mấy. Nhưng Phúc Âm ghi rõ Chúa GS thực sự đuổi "thần ô uế" ra khỏi con người. Thần này ( ma quỷ ) không chịu ra khỏi căn nhà mà nó đã trú ngụ, đã chiếm hữu - Chỉ TC là Đấng có "sức mạnh" vượt trội mới đẩy được nó ra. Đức GS không trừ quỷ chỉ nhằm mục đích chữa bệnh, Ngài trừ quỷ để làm chứng về lời mình loan báo : "Nước TC đã đến gần"( Mc 1,15 ). Nước của quỷ vương Bê-en-xê-bun không thể bền, vì nó tự chia rẻ ( Mc 3,23-26 ) là dấu hiệu rõ ràng cho thấy Nước TC đang đến. Chúa GS đã thắng Satan cám dỗ Ngài ở hoang địa ( Mc 1,13 ). Sứ vụ của Chúa sau này tiếp tục kéo dài chiến thắng đó, Ngài khai mở Nước TC trên mặt đất và làm rung chuyển Nước của Satan.

Phép lạ đầu tiên của Tin Mừng Macco là phép lạ trừ quỷ, phép lạ này xảy ra vào ngày Sabat nơi Hội đường Caphanaum : Chúa GS được ông trưởng Hội đường mời đọc Sách Thánh, sau đó Ngài đứng dậy giải thích đoạn sách vừa đọc. Thính giã sững sờ vì Ngài dạy như người tự mình có uy quyền, khác hẳn với lối dạy của các Kinh sư vì các Kinh sư thường dựa vào uy thế của Truyền thống. Lời giảng dạy của Chúa GS đã làm thần ô uế khiếp sợ. Nó biết Chúa GS là ai, "là Đấng Thánh của TC" ( Mc 1,24b )- chính miệng của ma quỷ tuyên xưng. Sự thánh thiện của Ngài đối nghịch với sự ô uế của nó. Dù Chúa chưa ra tay, ma quỷ đã thấy mình bị đe dọa, cả nó và đồng bọn đều kinh hãi : "Ông GS Nazaret, chuyện chúng tôi can gì đến ông mà ông đến để tiêu diệt chúng tôi ?"( Mc 1,24 ). Đức GS đã dạy bằng Lời đầy uy quyền, Ngài cũng trừ quỷ bằng một lời : "Hãy câm đi và xuất ra khỏi người này !". Thần ô uế dằn vặt, thét to và xuất ra khỏi người ấy một cách khó khăn, vì nó không hề muốn bị trục xuất khỏi nơi nó ở. Nhưng Lời của Chúa GS bắt các thần ô uế phải vâng lệnh. Điều đó chứng tỏ ma quỷ dù có mạnh đến đâu, nhưng khi gặp Đấng Thánh của TC thì chúng cũng phải khuất phục.

Người công giáo hay nghe người ta bàn tán về chuyện bùa ngải, thư ếm, bói toán, lên đồng, cầu cơ... hay chuyện vong hồn nhập quấy phá người sống. Giáo lý Công giáo chỉ khẳng định quỷ là có thật. Nước Satan cũng có thật và đang hoành hành trên địa cầu ( x GLCG 2538 ). Chúa GS đã từng bị cám dỗ và đã đối mặt với chúng nó. Trong kinh Lạy Cha, Ngài dạy ta : "xin cứu chúng con khỏi sự dữ - tức Ác thần". Chúng ta không bị hoang mang hoảng hốt vì đôi khi bị quỷ tấn công. Chỉ mong chúng ta vững tin vào TC là Đấng mạnh hơn ma quỷ, siêng năng đọc Lời Chúa và dùng Lời Chúa để chiến thắng ma quỷ, như Chúa GS đã sử dụng Lời Chúa để chiến thắng ma quỷ trong lúc bị cám dỗ ( x Mt 4,4 v 4,7 v 4,10 ).

Các bức tranh và trí tưởng tượng người ta, quỷ thường được vẽ ra như một con vật xấu xí, đáng ghét ( đầu mọc sừng, miệng mọc răng nanh, tay cầm chĩa ba...). Nếu thế thì con người rất dễ nhận ra nó và nó cũng khó lòng mà cám dỗ ta được. Trong thực tế quỷ mang dáng dấp hấp dẫn và xinh đẹp, quỷ tấn công ta bằng những thủ đoạn tinh tế, ngọt ngào. Qủy nắm rõ điểm yếu của từng cá nhân, từng tập thể. Xưa nay, người thực sự bị quỷ nhập chắc cũng không nhiều, mặc dù ta nghe xảy ra ở một số nơi và Youtube ghi lại, nhưng có nhiều người bị quỷ lèo lái mà không biết. Qủy lừa phỉnh con người bằng thứ hạnh phúc giả tạo : "Nếu ông sấp mình thờ lạy tôi, tôi sẽ cho ông tất cả"( Mt 4,9 ) - lời ma quỷ cám dỗ Chúa GS. Qủy vẫn nói với chúng ta như nói với Chúa GS vậy, nhưng chúng ta nên nhớ rằng : Làm gì có hạnh phúc vững bền khi con người quay lưng với TC.

4. Liên hệ cuộc sống :

Chúng ta tự hào mình không bị quỷ ám, nhưng thế giới hôm nay vẫn bị ám bởi nhiều thứ khác : tham lam và dục vọng, sợ hãi và oán thù, ích kỷ và hưởng thụ, bảo thủ và cố chấp, của cãi và tiền bạc... Cái ám từ ngoài vào ở lại trong mỗi một con người và không chịu xuất ra. Cái ám khi trở thành ông chủ thì làm cho ta trở nên hèn hạ, nó bắt ta phải sống như theo một lập trình. Ta không thể làm khác vì ta không thắng được bản năng và thói quen. Chính lúc thấy mình bất lực, ta cần lời Đấng Thánh của TC : "Hãy câm đi và xuất ra khỏi người này !" - Hôm nay, nếu có ma quỷ hay tà thần trong con, con cũng xin Chúa nói với chúng nó như vậy.

5. Cầu nguyện :

Lạy TC là Cha Toàn năng, đầy lòng nhân ái. Trên đường về Quê Trời, Chúa muốn chúng con trải qua những cám dỗ của ma quỷ, những thử thách cam go như bệnh tật, khổ đau và hiểm nguy, để chúng con trưởng thành và trở nên cứng cáp. Xin cho chúng con đừng nổi loạn, đừng mù quáng trong thử thách, nhưng biết nhìn lên Chúa để nhẫn nại và giữ vững niềm tin, kể cả khi thấy Chúa vắng bóng.

Lạy Chúa, xin biến đổi và giúp sức cho chúng con từng ngày để chúng con can đảm tuyên xưng quyền năng của Chúa vượt thắng trên sự dữ và ma quỷ. Amen !

JB.SĨ TRỌNG.